मैले अमेरिकाकेा एरिजेाना स्टेटकेा टुसानमा वस्दा त्यहां देखेका भेागेका, अनि विकास निर्माणका रामा्कुराहरूवारे वसिवियालेा शिर्षक दिएर केहि लेख्ने प् यत्न गरेकेा थिए । त्यसै लेख संग्रह मध्येावाट अाज पाठकहरू सामु येा लेख राख्ने केाशिस गरेकेा छु । यहांहरूलार्इ कस्तेा लाग्छ अमूल्य सुझाव दिनु हेाला । येा लेख मैले उतै वस्दा ०३।१७।००९ मा लेखेकेा हुं ।
म पहिलेा पटक एरिजेानाकेा टुसान शहरमा जुन २००७ केा राती अार्इपुगेकेा थिए । भेालीपल्ट विहान केाठा वाहिरकेा दक्षिणा फर्केकेा वार्दलीवाट हेर्दा छ, सात जना खाइलाग्दा केटाहरू गाडी पार्किङग गर्ने ठाउंमा गफमा व्यस्त थिए । तीनिहरूलार्इ देखेपछि येा एपार्टमेन्टमा त अरू नेपालीहरू पनि वस्दा रहेछन्र जस्तेा लाग्येा । ललितपुर पाटनतिरका नेवार जस्ता लाग्ने ती केटाहरू पक्कै पनि नेपालकै हेालान्र । भित्र रहेकी वहिनी विनितालार्इ मैले ढेाकावाटै सेाधें । ती वाहिर रहेका केटाहरू त नेपाली जस्तै छन्र, कहांका हुन्र भनेर सेाधे । उनले हांसेर भनिन्र कहां हुनु नेपाली , ती त मेक्सीकन केटाहरू पेा हुन्र । सांच्चै मेक्सीकनहरू हेर्दा काटीकुटी नेपाली जस्तै लाग्छन्र ।
म अाफनेा काम नभएकेा समय दिन विताउन अथवा जाडेा र गर्मी छल्न प्ाय डाउनटाउनकेा मूख्य चेाकमै रहेकेा तीन तले पीमा काउन्टी पव्लीक लाइवे्अरीमा जान्थे । त्यहां वस्दा छुटैृ किसिमकेा अानन्द प्ाप्त हुन्थ्रयेा । प्ाय म त्यहां एरिजेानाकेा इतिहास सम्वन्धी पुस्तकहरू खेाजेर हेर्ने गर्थे । त्यसवेला पुस्तकालयले एरिजेाना सम्वन्धी अाफना कलेक्सनका पुस्तकहरू राखेकेा थियेा । मैले प्ाप्त गरेकेा एरिजेाना वारे लेखिएकेा पुस्तकमा एरिजेानामा रहेका मेक्सीकनहरू एशिएन जातीका मुलका मानिसहरू हुन्र भनेर लेखेकेा पढ्रन पाएकेा थिए । रहंदा वस्दा मलार्इ मेक्सीकनका धेरै कुराहरू एशिएन जातीमा पनि नेपालीसंग मिल्देा जुल्देा लाग्थ्रयेा । तीनिहरू काटीकुटी नेपाली जस्तै लाग्थे । पछि गएर मैले लाइ्वे्अरीमा त्येा पुस्तक खेाजेर त्यसकेा लेखक ,प् काशन मिति अादि टिप्न खेाजे तर सेा पुस्तक प्ाप्त हुनै सकेन ।
मेक्सीकन पुरूषहरू अलि अग्ला हुन्र की तर अाइमार्इहरू सरदर नेपालीकै कदका देखिन्छन्र । यिनीहरू गेारेा र गहुंगेारेा वर्णका देखिन्छन्र ।यिनिहरूकेा कपाल जन्मजातै कालेा छ । अाखा कालेा छ । अांखामा कालै हुने गरि गाजल लगाउंछन्र । चांदि जस्तेा धातूकेा चुरा हातमा लगाउंछन्र । लेाग्ने मानिस, स्वास्नीमानिस दुवैले सिकि् लगाएकेा पाइन्छ । कान छेडेर सेता गहना र कतिले लस्करे मुन्दा् लगाउंछन्र । लेाग्ने मान्छे प्ाय सवैले जुंगा पालेका हुन्छन्र । यिनीहरू टी शर्ट र प्यान्ट र चुच्चे परेका छालाका जुत्ता अनि कम्मरमा पेटी लगाएकेा देखिन्छन्र । मेक्सीकनहरूले नेपाली केटा वा केटी र नेपालीले मेक्सीकन केटा वा केटी लिएर संगै हिडेकेा अवस्थाम छुट्रयाइहाल्न पनि गाहे्ा पर्छ ।
प्ाय सवै मेक्सीकनहरूले हामीलार्इ मेक्सीकननै ठान्दछन्र । यीनिहरू स्पानिस भाषा वेाल्दछन्र । हामीहरूसंग भेट्रदा उनीहरू स्पानीस भाषामा नै कुरा गर्न खेाज्दछन्र । म मेक्सीकन हेार्इन भन्दा पनि अलि पत्यार्इ हाल्दैनन्र । एपार्टमेन्ट भीत्र रहेका मेक्सीकनहरू नेपाली जस्तै प्ाय एकठाउंमा भेला भएर गफ गर्ने , कुराकानी गर्ने गर्दछन्र । प्ाय पुरूषहरू पनि कामवाट फर्केपछि समुहमा वसेर गफ गर्ने ,खाने रमार्इलेा गर्ने गर्दारहेछन्र । मेक्सीकन स साना केटाकेटीहरू पनि सामुहिक रूपमा भेला भएर विभिन्न खेलहरू खेलिरहेका देखिन्छन्र ।
यिनीहरूकेा खाना पनि हामीसंग केही मिल्दा जुल्दा देखिन्छन्र । रेाटीमा मासुका स साना टुका् पारेर हाली टेारटाज वनाउने, सिमि, गेडागुडी अादिलार्इ उसिनेर रेाटीमा राखि वेरेर खाने विनवुरितेा , हरियेा खेार्सानीलार्इ टुका् टुका् पारेर विभिन्न परिकारमा राखेर पिरेा पारेर खाने । तामा क्यात्तुके, केराकेा वुंगेा अादिकेा प् येाग र मकैकेा खेास्टामा मकैकेा पिठेा राखि उसिनेर वनाएकेा तमाली का परिकार पनि खांदा रहेछन्र ।
स्टेारमा अाउंदा पनि अाफुभन्दा मान्यजन वा पाकाहरूकेा पैसा अाफुले तीर्न खेाज्ने, तिरी दिने। अाफना परिवारहरूकेा वीचमा वढी भेटघाट र जमघट गर्ने । हिंडडुल गर्दा पनि परिवार सहित सामुहीक भएर हिंड्रने गरेकेा पाइन्छ । वसेकेा ठाउंमा पनि अाफन्तहरू भेटघाट गर्न अाउने जाने गर्दा रहेछन्र ।
वेालचाल र चिनजान नभएका केाही नेपाली झट्र भेट्रयैा भने पनि शुरूमा हामी एक अर्काले मेक्सीकन पेा हेा की भन्ठान्छैा । यस्ता कति घटनाहरू स्टेारमा घटेका छन्र । एकदिन म र अर्का नेपाली संगै स्टेरमा काम गरिरहेका थियैा । एकजना कस्टमर अाएर के के भन्दै थिए । त्यस समय हामी दुवै जना काममा व्यस्त थियैा । अर्का साथीले नेपालीवाट मलाइ, के भन्छ येा भैरे , हेर्नुस त के भनेका थिए , ती त जीम सेामा अाएका नेपाली कस्टमर रहेछन्र । उनले पनि हामीलार्इ मेक्सीकन ठानी केही नवेालेका रहेछन्र । हामीले नेपाली वेालेकेा सुनेपिछ । अाश्चर्य मान्दै तपाइहरू नेपाली पेा हुनुहुदेा रहेछ भन्दै निकै खुसी भएका थिए । हामी भने त्यतिवेला लाजले भुतुक्कै भयैा ।
एउटा अर्केा घटना अझ रेाचक वनेकेा थियेा । मेरेा काम वेलुका नैा वजे सम्म भएकेाले , मलार्इ लिन स्टेारमा भाइ र अर्का एकजना अर्केा स्टेटवाट त्यसै दिन अार्इपुगेका साथिलार्इ साथ लिएर अाएका थिए । उनी मेरै छिमेकी गाविसका परिचित साथी थिए । उनीहरू स्टेार भित्र पस्दा म पछि रातीकेा सिफ्रटमा काम गर्ने अर्का नेपाली साथी त्यतिवेला रेस्टरूम शैाचालय गएकेा वेला परेछ । हामी वीच भएकेा भलाकुसारी ती साथीले देख्न पाएनन्र । नयां साथी भने स्टेारभित्रै टहलिरहेका थिए । म सिफ्ट वन्द गरि रिपेार्ट हाते कम्पयुटरमा राख्दै थिए । स्टेार भित्र पनि काम गर्ने मानिसहरूमात्र वस्ने चारैतिर घेरिएकेा भित्रिभागकेा एकातिर अडेस लागेर काम गर्दै थिए। नजिकै ती राती काम गर्ने साथी म संगै उभिएर वसेका थिए । हामी उभिए ठीक पछाडी एैनाकेा वारमा नयां साथी उभिएर मैले काम गरिरहेकेा हेरी रहेका रहेछन्र । राती काम गर्ने साथीले ती मेक्सीकन हेा भन्नेठानी नेपालीवाट अामा चकार्दै, साले किन्दा पनि किन्दैन । हामीलार्इ के हेरेर , के खान वस्या हेा येा , चेार्न त अाएकेा हैन भन्दै मलार्इ ए दार्इ येा तपार्इले चिनेकेा गा्हक हेा भनेर ठूलै स्वरमा कराए । कामकेा धुनमा भएकेाले पछाडी केा वसेकेा थियेा मलार्इ पनि थाहा थिएन । म यसेा मुन्टेा वटारेर पछाडी फर्कन्छुत अफनै नेपाली साथी । मैले हत्तारिदैं ए…. के भनेकेा , वहां त हामै् साथी नेपाली हेा नी , तपाइले चिन्नु भएन भनी कराएं । साथीकेा अनुहार रातेा न रातेा भयेा । मलार्इ के थाहा त । म त मेक्सीकन हेाला भन्ठानेकेा । नयां साथीले पनि मेक्सीकननै हेाला भन्ठानेर नवेाली वसेका रहेछन्र । त्यस दिन यसरी दुवै साथीहरू एकले अर्केालार्इ मेक्सीकन ठानेर यस्तेा घटना घटेकेा थियेा । येा विषय धेरै पछिसम्म साथीहरूकेा वीचमा हल्ली खल्ली वनेकेा थियेा । अस्तु ।
manka kura 