संविधानसभावाटै संविधान वनेास् ।

     संविधानसभावाट संविधान वनाएर घेाषणा गर्ने दिन जेस्ठ १४ गते जति नजिकिंदैछ पार्टीहरू वीचकेा दूरी भने झन् झन् टाढा हुंदै गै रहेकेा देखिन्छ । अहिलेकेा स्थिति हेर्दा संविधान वनाउन प्रशस्त समय नपुगेर संविधान लेख्ने कार्य हुन नसकेकेा भन्दा पनि तीन पार्टीहरू वीचका अा अाफना स्वार्थले हुन नसकेकेा कुरा प्रस्टै भएकेा छ । माअेावादी , नेपाली कांग्रेस , एमालेले संविधान र शान्ती अहिलेकेा रास्ट्रकेा प्रमुख मुद्धा हेा भन्ने कुरालार्इ मनैदेखि अात्मसात गरेका भए निश्चय पनि येा दिन देख्न नेपालीले पर्ने थिएन हेाला ।

माअेावादीले अाफूले चाहे जस्तेा संविधान निर्माण गर्नका लागि विविध कुराहरू तेर्साएर वाधकका रूपमा देखिएकेा छ । संविधानसभाकेा चुनाव मार्फत नेपाली जनताहरूले मुख्यत तीनै पार्टीहरूलार्इ मिलेर सहमतिका अाधारमानै काम गर भनेर म्यान्डेट दिएकेा कुरा पनि यथार्थ छ । तथापी अन्य पार्टीहरूले उठाएका मागहरूलार्इ उसले मुखले पटक पटक समर्थन गरे पनि त्यसलार्इ व्यवहारमा लागू गरेर देखाउने कुरामा भने अानाकानी गरीरहेकै छ । सवैकेा वीचमा छलफल गरेर निस्कने निचेाट कुरालार्इ उ सहमतिय भएकेा ठान्दैन । अाफूले भनेकै कुरा सवैले माने, स्वीकारे मात्र सहमति भएकेा ठान्दछ । एकपटक सरकारमा वसेर अाफनै कारणले वाहिरिए पछि उसकेा अर्जुन दृस्टि प्रधानमन्त्रीकेा कुर्सीतिर गएकेा छ । त्यसैका सेरेाफेरेामा उसले विविध माग र नाराहरू उठाउंदै अन्तिम अान्देालन भन्दै अनिश्चित वन्द हडताल समेत गरेकेा छ । वार्ताका दैारान कुरेाकेा चुरेा नजिक पुगेर मिडिया मार्फत येा गर्छैा त्येा गर्छैा भने पनि राजनीतिक रूपले भने सहमति गर्ने कुरामा जिव्रेा चपार्इ रहने प्रवृत्तिले पनि सहमतिकेा विन्दुमा पुग्न नसकेकेा देखिन्छ ।

अाफूले गरेकेा शान्ति सम्झैाता अनुसार वहुदलीय व्यवस्था , लेाकतान्त्रिक मूल्य मान्यताहरू र संविधान अनुसार वढ्रन चाहन्छ भने उ अाफना लडाकु सेना, वार्इसीएल कार्यकर्ता नभए पार्टीनै रहंदैन कि जस्तेा किन गर्छ । वास्तवमा उसले गरेका अामहडतावाट पनि पार्टीका पछाडि लाखैा कार्यकर्ता सुभेच्छुक छन् भन्ने कुरा त प्रमाणित भै नै सकेकेा छ । तसर्थ जति सक्देा चांडेा राम्रेा र हाम्रेा संविधान निर्माण गरि घेाषणा गर्ने र अागामी चुनावकेा लागि तैयार हुने हेा भने उस्केा संसदमा राम्रेा पकड हुने निश्चित हेाला  । तथापी उ कार्यकर्ता वीचमा एउटा कुरा र अन्यपार्टी , मिडिया र विदेशीहरूसंग अर्केा कुरा वेाल्ने प्रवृत्तिले उसलार्इ उपयुक्त निकासमा पुग्न गाह्रेा परिरहेकेा छ । माअेावादी पार्टीभित्र प्रचणड वाहेक उनैका हाराहारीका नेताहरू अझ हार्डलार्इनर भएकाले पनि उसलार्इ नागरिक पार्टीका रूपमा प्रस्तुत हुन सकिरहेकेा छैन , जसका कारणा प्रचणडले वेाल्दै वरेावर माफी समेत मागि रहनु परेकेा छ । मुलुककेा सवैभन्दा ठूलेा पार्टी नेकपा माअेावादी पार्टीका प्रमुख नेताले यसरी संधै वेाल्ने अनि माफि मागी रहनु रास्ट्रकेा नाकै गुम्नु हैन र । समर्थक सुभेच्छुककेा मनेावल पनि गिर्नु हेा ।

वास्तवमा प्राप्त भएका उपलव्धीहरूलार्इ जेागाउंदै थप कुराका लागि निरन्तर अघि वढ्दै , सवैलार्इ गेालवन्द पार्दै अझ शत्रुताकेा घेरा सांघुरेा पार्दै एउटा राजनेताले खेल्नु पर्ने भूमिका खेल्दै जानु पर्नेमा अहिले उ सवैका वीचमा दूरी वढाउने खेलतिर पेा लागिरहेकेा हेा कि ।

साठीवर्षदेखि पार्टीहरूले  उठाउंदै अाएकेा कुरा संविधान सभा र गणतन्त्रकेा नारा यतिवेला माअेावादीकै नारा र अगुवार्इमा सम्पन्न भएकेा कुरा जगजाहेर छ । तथापी त्येा नावालख शिशुकेा भविस्य कस्तेा हुने यसै भन्न सकिने अवस्था छैन । त्येा लेाकतन्त्र र शान्तिकेा वीचमा जीउने हेा वा वारूद र युद्घकेा वीचमा जीउने हेा । जन्मदिने अामाले जसलार्इ सिस्नेाकेा झाङमा अलपत्र छेाड्दा त्येा मर्न पनि सक्छ वा सहृदयी व्यक्तिकेा हाता पर्दा एउटा युगद्रस्टा पनि हुन सक्छ ,त्येा त हेर्न वांकि छ ।

अहिलेका संविधानसभाका सभासदहरूले गरेका कार्यवाट हेर्दा संविधान वनाउन पार्टीहरूकालागि २ वर्ष काफी थियेा । त्येा नवनेकेालेनै किन वनेन त्यसकेा असहमतिकेा खेाजी गरेर अागामी दिनमा वन्ने ग्यारेन्टीकासाथ अव प्याकेजमै सहमति हुनु नितान्त अावश्यक छ । हैन त्यसेा नगरि संविधानसभकेा जति समय थप गरे पनि मअेावादी पार्टीले नचाहे सम्म संविधान वन्ने र लागू हुने स्थिति अहिले देखिदैन । त्यसैले सवै मिलेर उसलार्इ ठीक वाटेामा हिंडाउने प्रयत्न अाज र भाेली पनि लेाकतन्त्रवादी पार्टीहरूले गर्नै पर्छ । माअेावदी पार्टीले अाफै समेतकेा उपस्थितिमा वनाएकेा अान्तरिम संविधान , लेाकतान्त्रिक विधि र शासनकेा उसले पालना नगरेसम्म हाम्रेा राम्रेा संविधान वन्ने अवस्था अव देखिदैन । यही दम्भले उ अाफनेा सन्तानकेा घांटी निमेाठ्न खेाजिरहेकेा त हैन ।

कांग्रेस घिसिपिढी गर्दै युवाहरूकेा वलमा माअेावादी र एमालेकेा पछि पछि अार्इ सकेकेा छ । उसले अहिले गणतन्त्र, लेाकतन्त्र , संविधानसभा,  धर्मनिरपेक्षराज्य, संघियताकेा वकालत गरेकै देखिन्छ । त्यसवाट पर हट्रन सक्ने कुरा उसका लागि अव त्यति सजिलेा छैन । यतिवेला हिजेा नेका र प्रचन्डवीच भएका पटक पटकका गेाप्य सहमति हूंदा पनि गिरिजा प्र. केार्इरालालार्इ रास्ट्रपति नवनाएर धेाकाधडी दिएकेा वदला फेर्दै छ । उसले माअेावादीवाट धेरै कुरामा धेाखा पाएकेा र वेालेका कुरा समय अनुसार छेपाराले रङग फेरेझैं फेर्दै अाएकेाले पनि माअेावादीलार्इ यतिवेला नागरिक पार्टी वन्न जेाड लगार्इ रहेकेा छ । शान्ति सम्झैाता अनुसार छ महिनामा गर्नुपर्ने सेना समायेाजनकेा कुरा लार्इ टुंग्याउन चाहिरहेकेा छ । उसले शुरूदेखि उठाउंदै अाएकेा कुरा प्रचन्ड प्रधानमन्त्री हुंदा र प्रतिपक्ष नेता हुंदा समेत ती मुद्घाहरू हल नभएकाले अव संविधान लेखन हुनु अघि ती व्यवहारमै माअेावादीवाट लागू भएकेा हेर्न चाहि रहेकेा छ ।

एमाले शुरूदेखिनै प्राप्त उपलव्धिहरूलार्इ फड्रकेा मारेर भन्दा पनि कछुवाका चालमै भएपनि जेागाउंदै अघि वढ्ने मेलेामा लागेकेा देखिन्छ । त्यसैले उसलार्इ समय अनुसार वेाली फेरि रहन्छ भन्ने अारेाप सवैतिरवाट लागिरेहै छ । एमाले , माअेावादीलार्इ उग्रवामपन्थीधारवाट वचाउंदै खवरदारी गर्दै र नेपाली कांगेसलार्इ पछैाटे विचारवाट अघि वढाउंदै संगै लिएर जाने प्रयत्नमा गल्ती कमिकमजेारीका वाद पनि यति वेला शान्ति र संविधानकेा वाटेा हिंड्रन खेजिरहेकेा देखिन्छ । उदाउंदेा शक्तिकेा रूपमा देखा परिरहेकेा माअेावादी पार्टीले यसका नेताहरूले संविधानसभावाटै संविधान वनाउने अाट , जेाश, र चेत उनीहरूमा अाअेास् त्यसेा भए सम्मुन्नत नयां नेपाल वन्ने पक्का पक्कि छ । अस्तु ।

२०६७।२।७